Prejudiciële vragen verschoningsrecht
In een tussenarrest d.d. 2 mei 2023 heeft het Gerechtshof bepaald dat prejudiciële vragen aan de Hoge Raad zullen worden gesteld met betrekking tot de omgang met verschoningsgerechtigde informatie door het Openbaar Ministerie. In de tussentijd moet bij vorderingen door het OM een rechter-commissaris worden ingeschakeld om het verschoningsrecht te waarborgen.
In het arrest, dat volgt op de beslissing van de voorzieningenrechter d.d. 22 maart 2022, wordt het fundamentele belang van het verschoningsrecht nog eens onderstreept. De uitleg die de Staat geeft aan de omgang met verschoningsrechtigde informatie kan volgens het Hof niet worden gevolgd omdat die uitleg niet aansluit bij overige regelgeving en bij de jurisprudentie over het verschoningsrecht. Bovendien biedt die uitleg onvoldoende waarborgen om te voorkomen dat het verschoningsrecht in het gedrang komt.
In het tussenarrest is bepaald dat prejudiciële vragen zullen worden gesteld aan de Hoge Raad omdat het gaat om een fundamenteel rechtsbeginsel en dit bij de uitoefening van opsporingsbevoegdheden door het OM van belang kan zijn in vele (lopende) strafzaken.
Deze procedure zal enige tijd in beslag nemen. Voor die periode is een tijdelijke maatregel getroffen die direct ingaat. Deze maatregel houdt kort gezegd in dat het Openbaar Ministerie bij het doen van vorderingen de selectie, filtering en beoordeling van gegevens die zijn verkregen met de opsporingsbevoegdheid aan de rechter-commissaris over moet laten. Dit sluit aan bij het advies dat de Nederlandse orde van advocaten hierover eerder aan het OM heeft gegeven.
Voornoemde (tussen)uitspraak is een belangrijke ontwikkeling voor de advocatuur en de rechtzoekende omdat het gaat om de waarborging van het verschoningsrecht. De Nederlandse orde van advocaten zal het gesprek hierover met het OM voortzetten, rekening houdend met hetgeen is bepaald in de uitspraak van het Gerechtshof.
- Uitspraak Gerechtshof 's-Hertogenbosch d.d. 2 mei 2023 in de zaak van Stibbe tegen de Staat.