Pilot Samenwerken in de eerstelijn
In de pilot Samenwerken in de eerstelijn werken sociaal advocaten, sociaal raadslieden en medewerkers van het Juridisch Loket in Amsterdam, Nijmegen, Zwolle, Utrecht en Middelburg nauwer samen, met als doel sneller een passende oplossing voor rechtzoekenden.
Nog nauwer samenwerken in de eerstelijn zorgt voor betere dienstverlening aan rechtzoekenden en sneller een oplossing voor hun probleem. Dat is de opbrengst uit de door de NOvA geïnitieerde pilot Samenwerken in de eerstelijn, waarin het Juridisch Loket (hJL), sociaal raadslieden en sociaal advocaten op lokaal niveau hebben samengewerkt, vaker overlegd en gezamenlijk piketdiensten hebben gedraaid
De pilot is uitgevoerd op initiatief van de Nederlandse orde van advocaten (NOvA) samen met de Raad voor Rechtsbijstand (RvR), het Juridisch Loket (hJL), Sociaal Werk Nederland (SWN) en de Vereniging Sociale Advocatuur Nederland (VSAN) en is mede gefinancierd door het ministerie van Justitie en Veiligheid. In de pilot is voor een periode van negen maanden geëxperimenteerd met piketdiensten, signaleringsoverleggen en de ontwikkeling van best practices. De pilot is gelijktijdig gehouden op vijf locaties Nederland, in dicht- en dunbevolkte gebieden. In totaal is door 175 mensen van de verschillende organisaties samengewerkt, waaronder 112 advocaten. Er zijn 557 casussen in de pilot geregistreerd.
Frequent contact eerste- en tweedelijn
In de pilot konden medewerkers van de eerstelijn via een piketdienst zaken voorleggen aan sociaal advocaten. Omgekeerd hadden de sociaal advocaten een aanspreekpunt bij de eerstelijnsmedewerkers. Dit frequente contact maakte het voor hulpverleners gemakkelijker om problemen in samenhang aan te pakken. Daarnaast waren er op elke locatie regelmatig signaleringsoverleggen. Zo konden medewerkers van het Juridisch Loket en sociaal raadslieden overleggen met sociaal advocaten over veelvoorkomende kwesties en ideeën bespreken voor het ontwikkelen van best practices.
Aanbevelingen.
De ideeën voor best practices zijn uitgewerkt tot aanbevelingen en aangeboden aan bestuurders van de pilotorganisaties: NOvA, RvR, hJL, SWN en VSAN.
- Maak overleg en 'warme overdracht’ tussen eerste- en tweedelijn en eerstelijnsorganisaties onderling, over en weer, tot uitgangspunt.
- Creëer een lokaal/regionaal werkend aanbod van het Juridisch Loket en Sociaal Werk Nederland.
- Breng een heldere grens aan tussen de werkzaamheden van de eerste- en tweedelijn en baken taken en verantwoordelijkheden duidelijk af.
- Ontwerp per gemeente/regio een ‘sociale kaart’ en onderhoud deze.
- Ontwerp een online dossier dat te gebruiken is voor warme overdracht tussen professionals.
- Creëer een permanente mogelijkheid voor tussentijds advies/contact tussen eerste- en tweedelijn op lokaal niveau en zorg voor voldoende financiering hiervan.
- Maak een landelijke hulplijn van advocaten die op specifieke rechtsgebieden telefonisch of online advies kunnen geven aan de eerstelijn.
- Handhaaf het lokale signaleringsoverleg waarmee in de pilot is geëxperimenteerd en breid dit uit naar andere gemeenten/regio’s.
- Maak een governance-structuur voor verdere samenwerking, gebaseerd op die van de pilot.
- Continueer de ontwikkeling van best practices ‘bottom up’.
- Blijf voortdurend monitoren op welke terreinen ten onrechte wordt uitgegaan van zelfredzaamheid en waar er lacunes zijn in de rechtshulpverlening.
- Geef de eerstelijn een coördinerende rol bij de begeleiding van niet-zelfredzame rechtzoekenden.
- Stimuleer kennisdeling en het uitwisselen van ervaringen. Geef het Juridisch Loket een centrale rol bij het vormen van werkgroepen waarin kennis op specifieke rechtsgebieden wordt gedeeld, zoals nu al het geval is voor vreemdelingenrecht in Amsterdam.
Na de zomervakantie doen NOvA, RvR, hJL, SWN en VSAN voorstellen voor verdere ontwikkeling van de ideeën en aanbevelingen. Deze voorstellen zullen worden gepresenteerd aan de minister voor Rechtsbescherming en aan de Tweede Kamer.
Zie ook:
- Conclusies en aanbevelingen projectgroep 14 juli 2021
- Rapport Regioplan Pilot Samenwerken in de eerstelijn
- Start pilot samenwerken in de eerstelijn (20 december 2019)
- Opvallend hoge respons op vragen over samenwerking in eerstelijns rechtshulp (25 oktober 2019)
- "Pilot NOvA slaat piketpalen voor duurzame rechtsbijstand" (4 juni 2019)