Taskforce Bescherming tegen ondermijning
Eind 2021 heeft de NOvA de Taskforce Bescherming tegen ondermijning opgezet. Hiermee wil de NOvA de rechtsstaat versterken, bewustwording van risico's die met de beroepsuitoefening kunnen samenhangen vergroten en de weerbaarheid en veiligheid van advocaten versterken.
Met deze Taskforce biedt de NOvA een alternatief voor de voorstellen zoals inperking van de vrije advocaatkeuze en de rechten van verdachten, waarmee de vorige minister voor Rechtsbescherming ondermijning wilde tegengaan.
Landelijk kenniscentrum en aanspreekpunt
De nadruk van de Taskforce ligt op ‘de voorkant’: preventieve maatregelen en ondersteuning voor advocaten. Een van de doelen is het herkennen van signalen van ondermijning. Waar mogelijk wordt internationaal en binnen Nederland met andere juridische beroepsgroepen samengewerkt en worden ‘best practices’ gedeeld. Op die manier wordt de NOvA een landelijk kenniscentrum en informatiepunt voor advocaten. Advocaten krijgen kennis en tools aangereikt zodat zij hun beroep veilig kunnen uitoefenen.
De NOvA Taskforce richt zich op:
Versterking van de informatiepositie van de advocatuur
Er is behoefte aan een beter beeld van vertakkingen van onderwereld naar bovenwereld. De NOvA wil een bijdrage leveren aan gedegen wetenschappelijk onderzoek, zodat er een stevige basis is om beleid of regelgeving aan te passen of andere maatregelen te nemen. Concreet gaat het om onderzoek naar mogelijkheden en risico’s van niet herleidbare financiële middelen, het gebruik van PGP-telefoons en andere identiteitsversluierende communicatiemiddelen, en de impact op advocaten, andere togadragers en derden bij (een eventuele uitbreiding van) de kroongetuigenregeling.
Vergroting van de bewustwording van advocaten
Het leren herkennen van de vaak subtiele signalen van ondermijning is belangrijk voor onze beroepsgroep. Daarnaast blijkt in de praktijk vaak een belemmering voor advocaten om te praten over bedreiging en onwenselijke druk. Een NOvA vertrouwenspersoon (advocaat) kan de drempel wegnemen om een dilemma te delen, zonder dat de geheimhouding wordt geschonden.
Eventuele aanpassing van regelgeving voor advocaten
Onderzocht wordt of de regels (Advocatenwet, Verordening op de advocatuur, gedragsregels) aanpassing behoeven. Denk aan regels rondom contante betalingen, regels over gebruik van de geheimhouderstelefoon, de inzet van videoconferencing, het bijstaan van familieleden, etc. Via expertmeetings onder leiding van de algemene raad worden individuele advocaten en specialisatieverenigingen hierbij betrokken. Wat kan of moet, opererend vanuit de advocatuurlijke kernwaarden, aangescherpt worden, en wat niet. Noodzakelijke aanpassingen van de verordening worden voorafgaand aan vaststelling door het college van afgevaardigden, getoetst op uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid door de toezichthouder.
Inrichting van een traject ‘van signaal naar actie’
Hoewel de Taskforce een preventieve invalshoek kent, is ook van belang om de signalering van mogelijke overtredingen door advocaten op een efficiënte wijze naar de toezichthouder (het landelijk dekenberaad) te geleiden. Hiervoor wordt in samenspraak met de toezichthouders een adequate structuur ingericht.