Wetsvoorstel duurzaam stelsel rechtsbijstand niet duurzaam
Het doel van het kabinet om het stelsel van gefinancierde rechtsbijstand duurzaam te hervormen wordt niet bereikt. Dat schrijft de NOvA in een reactie op de consultatie van het Wetsvoorstel duurzaam stelsel rechtsbijstand.
Het stelsel van gefinancierde rechtsbijstand heeft al ruim tien jaar te maken met een opeenstapeling van bezuinigingen. Hierdoor staat de toegang tot het recht voor de meest kwetsbare rechtzoekenden al geruime tijd onder druk. Met het huidige wetsvoorstel voorziet de NOvA dat de rechtzoekende minder snel een advocaat op basis van een toevoeging kan inschakelen. Ondanks de veelzeggende titel, draagt dit wetsvoorstel dan ook niet bij aan een duurzaam stelsel.
Pas op de plaats
Momenteel doet de Commissie Van der Meer onderzoek naar de gemiddelde tijd die advocaten besteden aan zaken in het stelsel van gefinancierde rechtsbijstand. De NOvA wil dat het eindrapport van deze commissie wordt afgewacht voordat er verdere stappen worden ondernomen ten aanzien van de trajecttoevoeging, aanpassing van het punttarief, verlaging van de huidige puntengrens en het vervallen van de administratieve vergoeding. Van advocaten wordt terecht meer specialisatie en kennis verwacht om complexe zaken te behandelen en procedures te voeren. Hier dient wel een adequate vergoeding tegenover te staan, zodat gespecialiseerde advocaten ook binnen het bereik blijven van minder draagkrachtigen.
Vijf voor twaalf
AR-lid Bernard de Leest: “De veronderstelde zelfredzaamheid van de meest kwetsbare burgers wordt in dit wetsvoorstel schromelijk overschat. Het is schokkend dat in de inleiding staat dat een toename van de administratieve lasten voor rechtzoekenden wordt verwacht. Om te komen tot een duurzaam stelsel van gefinancierde rechtsbijstand is het 5 voor 12. Voor de advocaat, maar meer nog voor de rechtzoekende. Steeds meer kleine kantoren, met hun wortels stevig verankerd binnen de sociale netwerken van de wijken, kunnen het niet langer bolwerken. Ook het aantal advocaat-stagiaires in de sociale advocatuur neemt af. Mijn hartenkreet aan de nieuwe regering is om de afbraak van de gefinancierde rechtsbijstand te stoppen en fors te investeren in de hele rechtsketen.”
Voorstellen NOvA
In haar consultatiereactie doet de NOvA verschillende voorstellen die bijdragen aan een duurzaam stelsel. Bijvoorbeeld om de beschikbare expertise van de advocatuur te betrekken bij de eerstelijns rechtshulp. Ook vindt de NOvA het wenselijk de eerstelijnsrechtshulp breder te benaderen dan alleen vanuit de justitiekolom. Vanwege de zorgtaak van gemeenten is het van belang om hiervoor ook met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten om de tafel te gaan.