Vastlegging rol advocaat tijdens politieverhoor niet in lijn met Europese richtlijn
Op 9 februari jl. is het Besluit inrichting en orde politieverhoor in het Staatsblad gepubliceerd. Dit besluit, dat onder meer ziet op de bevoegdheden van de raadsman tijdens het verhoor, komt volgens de NOvA ook na aanpassing niet tegemoet aan bedoeling van de Europese richtlijn.
De vastlegging van de rol van de raadsman tijdens het politieverhoor is een veelbesproken onderwerp. De afgelopen jaren heeft de NOvA, samen met de specialisatieverenigingen NVSA en NVJSA, veelvuldig aandacht gevraagd voor twee belangrijke knelpunten bij de implementatie van het recht op verhoorbijstand. Naast de gebrekkige financiering van deze nieuwe vorm van rechtsbijstand ging het daarbij om de rol van de advocaat tijdens het verhoor. Door de advocatuur is gesteld dat de wijze waarop die rol door de nationale wetgever leek te worden vormgegeven te beperkt was en onvoldoende recht deed aan de te implementeren EU-richtlijn Access to a lawyer.
Advies Raad van State
Het Ontwerpbesluit is door de minister eind 2016 ook voor advies voorgelegd aan de Afdeling Advisering van de Raad van State. Recent is dit – lezenswaardige – advies, dat dateert van 25 november 2016, openbaar geworden. De Raad van State acht aanpassing van het besluit aangewezen en adviseert de regering om ‘de bevoegdheid om vragen te stellen, verduidelijking te vragen en verklaringen af te leggen tijdens het verhoor in het ontwerpbesluit te expliciteren.’ Zou dat niet gebeuren, dan ‘kan de voorgestelde regeling ten onrechte afbreuk doen aan de bevoegdheden van de raadsman, hetgeen moeilijk met de ratio van de richtlijn en artikel 6 EVRM valt te verenigen’, aldus de Afdeling.
In een nader rapport laat de minister weten op grond van dit advies tot bijstelling van het Ontwerpbesluit over te gaan. In plaats van het ‘voorafgaand aan en na afloop stellen van vragen’ wordt nu bepaald dat de raadsman ‘direct na aanvang’ en ‘direct voor afloop van het verhoor’ vragen mag stellen of opmerkingen mag maken.
De NOvA herkent zich in het advies van de Raad van State. Dat geldt niet voor de vertaling ervan in het besluit. Nog altijd wordt niet tegemoet gekomen aan de bedoeling van de richtlijn, die beoogt te garanderen dat de raadsman aan het gehele verhoor waaraan de verdachte is onderworpen effectief en actief kan deelnemen.
Inwerkingtreding
Het Besluit inrichting en orde politieverhoor zal naar verwachting per 1 maart 2017 in werking treden. Dat geldt vermoedelijk ook voor de in november 2016 door de Eerste Kamer aangenomen wetsvoorstellen verhoorbijstand.