Reactie NOvA op maatregelen JenV inzake aanpak van ondermijning
De NOvA heeft kennisgenomen van de brief van de demissionair minister voor Rechtsbescherming van 22 november aan de Tweede Kamer, waarin een aantal maatregelen wordt aangekondigd in het kader van de aanpak van ondermijning. De maatregelen zien op de fase van berechting en detentie en hebben voor een deel ook betrekking op de rechtsbijstand die door advocaten wordt verleend.
In de Kamerbrief wordt door minister Dekker terecht onderkend dat ‘verreweg de meeste advocaten hun werk goed en integer doen’. Tegelijkertijd zijn er advocaten die zich niet houden aan de geldende beroeps- en gedragsregels, en is er een enkeling die met zijn gedrag strafrechtelijke normen overschrijdt. Zulk gedrag is schadelijk, ook voor de beroepsgroep zelf. De verdere versterking van het toezicht, waarvan minister Dekker in zijn brief van 29 oktober jl. de hoofdlijnen heeft geschetst, voorziet in een centraal georganiseerde en daadkrachtige toezichthouder die proactief en op basis van signalen toeziet op de samenleving van de geldende beroeps- en gedragsregels.
Tegen druk vanuit ondermijnende acties moet weerstand worden geboden. Dit geldt voor alle bestuurslagen en onderdelen van onze samenleving, ook voor de advocatuur. De NOvA heeft al langer oog voor het vergroten van de weerbaarheid van advocaten (beginnend in de beroepsopleiding en door het aanbieden van een weerbaarheidstraining aan advocaten). Met de nieuwe door de NOvA op te richten Taskforce ‘bescherming tegen ondermijning’ zal hieraan verder en breder invulling worden gegeven.
De versterking van het toezicht op het handelen van advocaten enerzijds en het actief vergroten van de weerbaarheid van advocaten anderzijds, zijn de geëigende wegen om het probleem dat de minister schetst aan te pakken; uiteraard aangevuld met strafrechtelijk optreden door het Openbaar Ministerie wanneer strafrechtrechtelijke normen zijn overtreden.
In zijn brief doet de minister nog een aantal andere voorstellen die mogelijk kunnen bijdragen aan het voorkomen van ondermijning, onder andere op het gebied van betalingen aan advocaten. Sommige van de genoemde voorstellen vormen een inperking van essentiële rechten, zoals het recht van burgers op vrije advocaatkeuze. Andere voorstellen, zoals invoering van een vier ogenprincipe in de EBI, zijn met name qua uitvoering complex.
De NOvA gaat binnenkort met de minister in gesprek over het bereiken van de noodzakelijke balans tussen het belang van de aanpak van ondermijning enerzijds, en het behoud van belangrijke (verdedigings)rechten anderzijds. Wij vertrouwen erop dat deze balans wordt gevonden.
Meer informatie
• Meer hoogbeveiligde faciliteiten en strenge regimes voor zware criminelen (JenV, 22/11/2001)
• Kamerbrief demissionair minister voor Rechtsbescherming: Aanpak georganiseerde criminaliteit tijdens berechting en detentie (JenV, 22/11/2021)