Staat van de rechtsstaat: ‘rechtsbijstand is grondwettelijke plicht overheid’

“Dat het kabinet niet meer geld wil uittrekken voor de gefinancierde rechtsbijstand is een miskenning van de grondwettelijke plicht om zorg te dragen voor de rechtsbijstand voor on- en minvermogenden.” Dat zei algemeen deken Bart van Tongeren tijdens de deskundigenbijeenkomst over de staat van de rechtsstaat op 6 februari in de Eerste Kamer.

In de discussie over de positie van de burger in de rechtsstaat benadrukte Van Tongeren dat het vaak de overheid zelf is die procedures uitlokt. “Er is weinig aandacht voor de gevolgen van veranderende wetgeving. Bij elke nieuwe wet zou een paragraaf moeten komen die de gevolgen voor de praktijk en dus ook de gefinancierde rechtsbijstand aangeeft.”

Praktijk versus regelgeving
De algemeen deken van de NOvA wees er verder op dat nieuwe regelgeving geen zin heeft zolang de praktijk niet op orde is. “Investeer eerst in de praktijk van de rechtspleging en kijk dan pas of nieuwe regels nodig zijn.” Daarnaast is er sprake van budgettaire ongelijkheid tussen politie en OM enerzijds en advocatuur anderzijds. Van Tongeren: “Als er meer verdachten worden opgepakt, heeft dat gevolgen voor de rechtsbijstand. Daar wordt geen rekening mee gehouden.”

Debat met ministers
Naast Bart van Tongeren deelden ook deskundigen als president Maarten Feteris van de Hoge Raad en vicevoorzitter Kees Sterk van de Raad voor de Rechtspraak hun visie. Gevoed door alle sprekers debatteert de Eerste Kamer komend voorjaar met de beide ministers van Justitie & Veiligheid over de staat van de rechtsstaat.