Reactie NOvA op regeerakkoord

Het kabinet Rutte III heeft zijn regeerakkoord 'Vertrouwen in de toekomst' gepresenteerd. De NOvA reageert op hoofdlijnen op een aantal belangrijke punten.

Rechtspraak

Het griffierecht wordt de komende jaren, behalve een indexering, niet verhoogd. De NOvA juicht dit toe. Dit neemt niet weg dat de NOvA van mening blijft dat het huidige griffierecht in veel gevallen al te hoog is. Het is belangrijk dat de drempel tot de rechtspraak zo laag mogelijk blijft. In dat kader vindt de NOvA het ook verstandig om voorlopig geen rechtbanken en gerechtshoven te sluiten.

Vechtscheidingen

De NOvA is blij met de aandacht van het kabinet voor vechtscheidingen. Daarom neemt de advocatuur deel aan het Platform Divorce Challenge, een brede beweging die op initiatief van het kabinet oplossingsrichtingen bekijkt om vechtscheidingen te voorkomen en het belang van het kind te waarborgen. Wel moet ‘het belang van het kind’ worden ingevuld; het is snel een loos begrip.

Vergoeding rechtsbijstand voor advocaten

Het kabinet zet de plannen voor bezuiniging op de gefinancierde rechtsbijstand door. Dit is een uitermate tegenvallende uitkomst van jaren overleg. Door het stelsel van rechtsbijstand te herzien binnen de bestaande budgettaire kaders wordt geen recht gedaan aan het tussenrapport van de commissie Van der Meer. In dit tussenrapport wordt aangegeven dat er thans sprake is van een ontoereikende puntentoekenning en dat de door de commissie Wolfsen voorgestelde inkomensschaal met het huidige vergoedingenniveau niet haalbaar is. Door niet te investeren in het stelsel wordt de duurzaamheid op lange termijn ondergraven.

Strafrecht

Het regeerakkoord meldt dat de strafrechtketen wordt versterkt met extra middelen. De NOvA acht dit een goed voornemen, indien ook investeringen in rechtsbijstand in strafzaken worden bedoeld. Het voornemen om de regeling rond de voorwaardelijke invrijheidstelling aan te passen wordt kritisch gevolgd. Het belang van rechtszekerheid dient hierbij voorop te staan.

Het kabinet stelt dat ‘alle nieuwe wetgeving waarin gegevensbewaring wordt geregeld ten behoeve van de opsporing van ernstige strafbare feiten zal worden voorzien van passende waarborgen. De NOvA is hierover verheugd en meent in dat verband dat dit voor meer wetsvoorstellen dan alleen betreffende gegevensbewaring zou moeten gelden.

Geen rechtsbijstand bij asielaanvragen

Opmerkelijk is dat bij asielaanvragen geen rechtsbijstand (door een advocaat) meer zal worden toegestaan. Enkel indien er een voornemen is tot afwijzing op de eerste aanvraag, zal een asielzoeker nog recht hebben op rechtsbijstand. Het gevolg daarvan is dat meer aanvragen om asiel mogelijkerwijs ten onrechte worden afgewezen. De rechtsbescherming van de asielzoeker bij de initiële asielaanvraag is niet langer geborgd.

De vergoeding van rechtsbijstand in een herhaalde aanvraag wordt reeds langer bij afwijzing slechts beloond met twee punten. Dit dekt geheel niet de hoeveelheid werkzaamheden die advocaten in dergelijke procedures verrichten. Bij een directe inwilliging zal de advocaat volgens de nieuwe regels zelfs geen enkele vergoeding meer krijgen. De veel te lage vergoeding voor rechtsbijstand in opvolgende aanvragen brengt derhalve het reële risico met zich mee dat vreemdelingen wier eerste aanvraag werd afgewezen, geen rechtshulpverlener meer zullen vinden die bereid is hen bij te staan om hun "arguable claim" te laten toetsen.