NOvA-commissie toetst regeringsprogramma op rechtsstatelijk gehalte
De Nederlandse orde van advocaten (NOvA) heeft kennisgenomen van het hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB. De NOvA vindt het vanuit haar wettelijke taak van belang om de voorstellen van de aanstaande regering te toetsen op rechtsstatelijkheid. Daartoe heeft de NOvA voor de eerste keer een commissie ingesteld die een rapport over het regeringsprogramma zal uitbrengen.
Deze commissie past in de traditie van de eerder door de NOvA ingestelde commissies rechtsstatelijke toets verkiezingsprogramma's (sinds 2017). De NOvA heeft na de verkiezingen van 22 november vorig jaar besloten om deze commissie in te stellen.
Algemeen deken Robert Crince le Roy: “Een advocaat heeft de wettelijke taak om zorg te dragen voor de rechtsbescherming van zijn cliënt. De NOvA zal bij de regering hier blijvend aandacht voor vragen. Regeerakkoorden worden standaard voorzien van een financiële doorrekening. De NOvA vindt dat er voortaan ook een rechtsstatelijke toets moet plaatsvinden. Dat is voor de NOvA een van de redenen geweest om deze commissie in te stellen.”
Deze nieuwe commissie staat onder voorzitterschap van hoogleraar Encyclopedie van de rechtswetenschappen en Rechtstheorie aan de Universiteit Utrecht, Elaine Mak, en is gevraagd om de voorstellen van een nieuwe regering te toetsen op de volgende criteria: betrouwbaarheid van de overheid, fundamentele rechten en vrijheden van burgers en toegang tot het recht.
Elaine Mak: “In het hoofdlijnenakkoord staan de thema’s asiel en migratie, goed bestuur en een sterke rechtsstaat en nationale veiligheid. Dit zijn onderwerpen die de commissie nader zal onderzoeken en op basis van een toetsingskader zal beoordelen op rechtsstatelijkheid.”
Thans ligt er een akkoord op hoofdlijnen. De informateurs Dijkgraaf en Van Zwol hebben in hun eindverslag aangegeven dat op basis van dit akkoord zal worden overgegaan tot een formatie van een kabinet en dat dit kabinet het akkoord op hoofdlijnen zal uitwerken in een regeringsprogramma. De commissie zal dit regeringsprogramma aan een rechtsstatelijke toets onderwerpen. Daarbij zal, gelet op de inhoud van het thans voorliggende akkoord op hoofdlijnen, de belangstelling van de commissie met name uitgaan naar de voorstellen die zijn verwoord onder de hoofdpunten: grip op asiel en migratie, goed bestuur en een sterke rechtsstaat en nationale veiligheid.
Voorstellen zoals de activering van het bepaalde in artikel 110 Grondwet, de totstandkoming van een Asielcrisiswet en de gevolgen hiervan voor rechtszoekenden, maar ook de relatie tussen nationale wetgeving en Europese en internationale wet- en regelgeving zullen hierbij de bijzondere aandacht van de commissie hebben. Dit geldt ook ten aanzien van de in het akkoord op hoofdlijnen in het vooruitzicht gestelde agenda voor vernieuwing van de democratie, de rechtsstaat, het bestuur en de controle hierop, zulks vanuit het oogpunt van een goede rechtsbedeling. Daarnaast zal de commissie de voorstellen ter zake van strafvervolging in zijn analyse betrekken. De commissie zal haar bevindingen in een rapport verwoorden. Dit rapport wordt tijdens een perspresentatie aangeboden aan het bestuur van de NOvA en vervolgens gepubliceerd.
De NOvA-commissie rechtsstatelijke toets regeerakkoord bestaat naast voorzitter Elaine Mak, uit hoogleraar Internationaal en Europees Recht Jasper Krommendijk, verbonden aan de Radboud Universiteit, Channa Samkalden, advocaat en lid van de Adviescommissie Rechtsstatelijkheid van de Nederlandse orde van advocaten en Camilo Schutte, advocaat en voorzitter van de Adviescommissie rechtsstatelijkheid van de Nederlandse orde van advocaten.