Commissie Van der Meer erkent onderbetaling toevoegingsadvocaten
Uitvoerig onderzoek door de Commissie Van der Meer toont aan dat advocaten in toevoegingszaken gemiddeld veel meer uren verrichten dan de punten die daar tegenover staan. Geconstateerd wordt dat een groot deel van de werkzaamheden al jaren lang niet wordt vergoed en dat advocaten dus per saldo onderbetaald worden.
De puntentoekenning is ooit gebaseerd op het gegeven dat één punt gelijk staat aan één uur, maar de praktijk blijkt al jarenlang anders. Het rapport Andere tijden van de commissie Van der Meer geeft onomstotelijk aan dat de bezuinigingen op het stelsel van de afgelopen jaren hun tol hebben geëist. Verdergaande bezuinigingen die zijn verwerkt in het nieuwe wetsvoorstel Wrb zullen leiden tot een verdere uitholling van het stelsel. Het waarborgen van de toegang tot het recht voor de meest kwetsbare rechtzoekenden vraagt juist nu om een investering in het stelsel.
De commissie geeft aan dat het grote aandeel van de kosten voor extra uren in het strafrecht zorgwekkend is. Wat de NOvA betreft is dit grote aandeel verklaarbaar door onder andere megazaken. Het baart de NOvA juist zorgen dat het op andere rechtsgebieden nog moeilijker is om extra uren te verkrijgen. In de verdere uitwerking van het exu-voorstel wordt recht gedaan aan de noodzaak van de regeling. De NOvA is positief gestemd over de voorgestelde exu-regeling (extra bewerkelijke zaken).
Het staat vast dat de commissie een bij voorbaat niet-vervulbare taakopdracht heeft gekregen. Een ophoging van de punten gaat niet samen met de op voorhand gegeven budgetneutraliteit. De oplossing hiervoor is een verlaging van de vergoedingen of het uitsluiten van rechtsgebieden. De commissie acht beide opties zeer onwenselijk en kan zich daarmee niet verenigen. “De op voorhand gegeven budgetneutraliteit in de taakopdracht van de commissie is niet langer vol te houden”, benadrukt Bart van Tongeren, algemeen deken van de NOvA. “De advocatuur heeft de afgelopen jaren een bittere nasmaak over gehouden aan de opeenstapeling van bezuinigingen binnen het stelsel van gefinancierde rechtsbijstand. Het eindrapport geeft aan dat het noodzakelijk is de puntentoekenning weer in balans te brengen. Ik hoop dat het eindrapport van de Commissie Van der Meer een opmaat zal zijn naar een duurzaam toekomstbestendig stelsel dat bovendien kan meebewegen met ontwikkelingen in wet- en regelgeving. We voelen ons gesteund in onze opvatting dat er geïnvesteerd moet worden in het stelsel”.
Eind 2015 heeft de commissie Wolfsen het eindrapport gepresenteerd met voorstellen voor een duurzaam stelsel. De door Wolfsen voorgestelde inkomensschaal 12 is door het kabinet omarmd. De commissie Van der Meer heeft in opdracht van het Ministerie van Veiligheid en Justitie vanaf september 2016 onderzoek uitgevoerd naar de gemiddelde tijdsbesteding in toevoegingszaken. Van der Meer concludeert dat schaal 12 met het huidige vergoedingenniveau verre van haalbaar is. De NOvA is van oordeel dat de omarming met de mond is beleden, maar niet met harde euro’s wordt betaald.