Advocaten zoeken op naam in het Kadaster met een ‘legitiem belang’

Vanaf 20 november 2023 kunnen advocaten gebruik (blijven) maken van ‘zoeken op naam’ bij het Kadaster. Wel moeten advocaten per aanvraag aangeven voor welk legitiem belang zij toegang willen tot Kadasterdata. Dat hebben de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en het Kadaster bekendgemaakt.

Aanvankelijk kondigde het Kadaster aan dat de mogelijkheid om te ‘zoeken op naam’ voor onder andere de advocatuur zou worden beperkt. Op aandringen van de NOvA heeft het Kadaster toegezegd dat advocaten toegang blijven behouden tot ‘zoeken op naam’. Hiertoe is de afgelopen periode onder andere een koppeling met het tableau van de NOvA gerealiseerd, zodat het Kadaster kan controleren of de aanvrager inderdaad een advocaat is.

Legitieme belangen
Vanaf 20 november a.s. kunnen alleen professionele gebruikers met een legitiem belang binnen de dienstverlening van het Kadaster ‘zoeken op naam’, zoals overheidsorganen, notarissen en deurwaarders. Daarnaast heeft het ministerie van BZK een aantal beroepsgroepen benoemd voor wie het ‘zoeken op naam’ in specifieke situaties een cruciale rol kán vervullen met het oog op hun maatschappelijke en wettelijke taak. Hierbij gaat het onder andere om advocaten. 

Per aanvraag dienen advocaten nu aan te geven voor welk legitiem belang zij moeten ‘zoeken op naam’ ten behoeve van een cliënt en/of een wederpartij. Deze – met de NOvA afgestemde – legitieme belangen zijn:

• een actuele inschatting van verhaalsmogelijkheden;
• de advisering over en bepaling van de rechtspositie van een cliënt;
• voor het beheer en de vereffening van een failliete boedel;
• taken op grond van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft);
• toetsing, begeleiding en advisering omtrent inschrijvingen op een onroerende zaak.

Advocaten hoeven verder geen zaak- of cliëntinformatie met het Kadaster te delen, dus alleen het aanvinken van een legitiem belang is voldoende.

Geen toegang?
Krijgt u als advocaat onverhoopt geen toegang, bijvoorbeeld omdat het Kadaster u niet als advocaat herkent? Vul dan het formulier Plaatsing in onjuiste beroepsgroep in. 

Inloggen met eHerkenning
Het Kadaster heeft om veiligheidsredenen aangekondigd dat alle gebruikers vanaf begin volgend jaar verplicht op Mijn Kadaster moeten inloggen met eHerkenning. Omdat meer tijd nodig blijkt om dit goed te regelen, streeft de minister van BZK nu naar invoering in “de eerste helft van 2024”. Dat neemt niet weg dat de NOvA heeft laten weten voor advocaten de advocatenpas te prefereren in plaats van eHerkenning. Hierover is de NOvA nog met het Kadaster in overleg. 

Update 29 februari / 23 mei 2024
Om de kans op misbruik van Kadaster-registers zo klein mogelijk te maken, kunnen gebruikers van diverse webservices van het Kadaster vanaf 1 juli 2024 alleen nog inloggen met eHerkenning. Die verplichting geldt ook voor advocaten als het gaat om zoeken op naam. In de toekomst zal het Kadaster alle door het ministerie van BZK geaccepteerde middelen (volgens de Wet digitale overheid) accepteren. Naar verwachting wordt de advocatenpas niet eerder dan in het voorjaar van 2025 erkend door de minister van BZK.

Update 16 juli 2024
De Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie, de Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders en de Nederlandse orde van advocaten onderschrijven het doel van de voorgestelde wijziging van het Kadasterbesluit om misbruik van persoonsgegevens tegen te gaan. Het voorstel onderkent terecht dat juridische beroepsbeoefenaars voor de uitvoering van hun ambt of beroep toegang moeten behouden tot het online zoeken op naam in de registers van het Kadaster. Volgens de drie beroepsorganisaties ontbreekt echter een juiste formulering voor de wettelijk gereguleerde beroepen zoals deurwaarders, notarissen en advocaten. De KNB, NOvA en KBvG pleiten ervoor dat het Kadaster de toegang niet beperkt tot identificatiemiddelen op organisatieniveau, maar juist ook toegang verleent aan individuele beroepsbeoefenaars en hun (gemandateerde) medewerkers met een gangbaar elektronisch identificatiemiddel zoals de Advocatenpas en NotarisID. Lees de volledige reactie.

Afscherming van persoonsgegevens
Tot slot heeft de minister van BZK eerder laten weten dat persoonsgegevens van bepaalde beroepsbeoefenaars in geval van een ‘waarschijnlijke dreiging’ in het Kadaster afgeschermd kunnen gaan worden. De nadere invulling hiervan zal plaatsvinden via convenanten met betreffende beroeps- en brancheorganisaties. Ook de NOvA zal een convenant met het Kadaster sluiten en informeert de balie zodra hierover afspraken zijn gemaakt.

Update 31 mei 2024
Advocaten die onroerend goed op hun naam hebben staan in registers van het Kadaster en te maken hebben met een concrete of verwachte (be)dreiging, kunnen hun persoonsgegevens laten afschermen. Hierover hebben het Kadaster en de Nederlandse orde van advocaten op 6 mei 2024 een convenant getekend.

Meer informatie
- Beperkingen verstrekking persoonsgegevens (Kadaster)
- Kadaster past dienstverlening aan per 20 november 2023 (Kadaster, 9 november 2023)
- Kamerbrief Uitwerking maatregelen zoeken op naam en afschermen Kadaster (ministerie BZK, 9 november 2023)
- Advocaten behouden toegang tot Kadaster (NOvA, 12 oktober 2023)
- Kadaster neemt maatregelen tegen misbruik register (Kadaster, 5 september 2023)