De 12e editie van het Gerbrandydebat ging over het sanctiebeleid ten aanzien van de Russische Federatie en de veranderende bestuurscultuur en de rol die de advocatuur daarin speelt.
Derk Sauer, Ruslandkenner en uitgever van The Moscow Times, verzorgde een inleiding over het sanctiebeleid ten aanzien van de Russische Federatie vanuit een (geo)politiek en humaan perspectief. Daarop volgden twee paneldiscussies onder de professionele begeleiding van Clairy Polak.
De eerste paneldiscussie - met Helga Salemon (The Hague Centre for Strategic Studies), Heleen over de Linden (advocaat sanctierecht) en Camilo Schutte (advocaat en voorzitter van de NOvA-adviescommissie Rechtsstatelijkheid) - ging over de international sancties en regelgeving ten aanzien van de Russische Federatie en de implicaties voor de advocatuur. De tweede paneldiscussie - met Mijntje Lückerath (hoogleraar Corporate Governance Tilburg University), Patrick Overeem (docent Politieke theorie VU) en Jan Loorbach (advocaat NautaDutilh) - ging over de verandering in de bestuurscultuur en de rol die de advocatuur daarin speelt.
Bekijk de video impressie van deze avond:
Gespreksleider
Clairy Polak begon eind jaren tachtig als bureauredacteur bij de VARA waarna ze politiek verslaggever voor de radio werd om vervolgens bekend te worden als presentator van het radioprogramma De Editie. In 1995 maakte ze de overstap naar het Radio 1 Journaal om drie jaar later uitgeroepen te worden tot beste radiomaker van 1998. In 2002 keerde Clairy Polak terug bij de VARA voor het radioprogramma De Ochtenden om daarna een switch te maken naar het medium televisie. Van 2003 tot 2010 presenteerde Polak het actualiteitenprogramma NOVA dat in 2009 werd omgedoopt in Nieuwsuur. Daarnaast presenteerde ze afwisselend met collega-presentatoren Peter van Ingen en Pieter Jan Hagens het programma Buitenhof. Polak verbond zich aan tal van radio- en televisieprogramma's en ontving verschillende onderscheidingen.
Keynote
Derk Sauer begon zijn journalistieke carrière als redacteur, correspondent en reporter voor verschillende bladen. In 1992 richtte hij vanuit Rusland de uitgeverij Independent Media op. Dat jaar startte ook de uitgave van het dagblad The Moscow Times. Independent Media werd een internationaal multimediabedrijf en marktleider in Rusland. Toen in maart 2022, kort na de Russische invasie in Oekraïne, in Rusland in ijltempo een draconische mediawet werd ingevoerd, vertrok Sauer noodgedwongen met een deel van zijn redactie naar Amsterdam. The Moscow times werd offline gezet maar was na twee weken weer volledig operationeel. Volgens Sauer is zijn krant nu de enige Russische nieuwswebsite waar nog onafhankelijke berichtgeving te vinden is over de oorlog in Oekraïne. Een deel van de journalisten werkt ondergedoken vanuit Moskou.
Panelleden
Discussieronde 1:
Helga Salemon is analist, researcher, publicist en tv- en radiocommentator. Ze specialiseert zich in Rusland en de voormalige Sovjet-Unie. Daarbij probeert ze de vaak bizarre Russische alledaagse werkelijkheid begrijpelijk te maken voor een Nederlands publiek. Tevens is Helga Salemon als Ruslanddeskundige verbonden aan het The Hague Centre for Strategic Studies.
Heleen over de Linden studeerde Russisch en Fiscaal Recht aan de Universiteit van Amsterdam. Tijdens haar studie Russisch heeft zij in 1988 een jaar in Moskou gestudeerd, in de toenmalige Sovjet-Unie. Na enkele jaren als fiscalist te hebben gewerkt werd zij in 2006 beëdigd tot advocaat en is sinds 2009 gevestigd in Amsterdam. Vanaf het moment dat de eerste EU sancties in 2014 tegen Rusland en de Krim werden afgekondigd, houdt Heleen zich bezig met dit onderwerp. Thans promoveert zij aan de Rijksuniversiteit Groningen op de juridische aspecten van de EU sancties, waarbij zowel de wijze van opleggen als handhaven als de mate van rechtsbescherming aan de orde komen.
Camilo Schutte is advocaat en voorzitter van de NOvA adviescommissie Rechtsstatelijkheid. In die hoedanigheid heeft Camilo een bijdrage geleverd aan een rondetafelbijeenkomst bij de NOvA over sanctiemaatregelen en advocatuurlijke dienstverlening. Hij is in 1999 gepromoveerd in het staatsrecht (constitutionele toetsing) en is, sinds 2006 verbonden aan het Amsterdamse kantoor SSHJ Advocaten. Zijn specialisme is internationale civiele geschillen, in het bijzonder rond vennootschappen met complexe internationale aspecten (zoals buitenlandse ubo's en/of buitenlandse houdster- en/of dochtervennootschappen). Camilo treedt ook op als onderzoeker of functionaris in enquêtes van de Ondernemingskamer naar mogelijk wanbeleid in vennootschappen, meestal in internationale dossiers. In zijn praktijk moet hij zich ook regelmatig buigen over vraagstukken rond de naleving van anti-witwas- en sanctieregelgeving door de onderzochte rechtspersonen en hun functionarissen en belanghebbenden. Daarbij spelen ook een belangrijke rol de uit diezelfde wetgeving voortvloeiende grenzen aan de dienstverlening van advocaten aan die vennootschappen en hun functionarissen en belanghebbenden.
Discussieronde 2:
Mijntje Lückerath is hoogleraar Corporate Governance aan de Tilburg University, TIAS School for Business and Society. Zij studeerde economie aan de Erasmus Universiteit maar haar onderzoek richt zich tegenwoordig vooral op gedrag en cultuur in de boardroom, en op langetermijnwaardecreatie voor alle stakeholders als primaire doelstelling voor bestuurders en commissarissen. Momenteel rondt zij dan ook de Master Arbeid- en Organisatiepsychologie af waarbij ze onderzoek deed naar morele besluitvorming. Zij heeft zelf ervaring als commissaris bij onder andere Achmea, NRC Media, Erasmus MC en Diergaarde Blijdorp, en meer recent als voorzitter van de RvC van Pels Rijcken.
Patrick Overeem is universitair docent bij de afdeling Bestuurswetenschappen & Politicologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Hij is gespecialiseerd in de filosofie en ethiek van politiek en bestuur en heeft gepubliceerd over onder meer publieke waarden, integriteit, politiek leiderschap en de rechtsstaat. Naast zijn academisch werk is hij lid van het College van onderzoek integriteit van de Tweede Kamer en voorzitter van de Rechts- en Bestuurskundige afdeling van het Thijmgenootschap.
Jan Loorbach is advocaat bij NautaDutilh en was eerder deken Rotterdam en later algemeen deken NOvA (2010-2013). Recent is het boek 'Integriteit in de zakelijke advocatuur' uitgekomen waar hij als redacteur zijn medewerking aan heeft verleend.
